Pedodonti ve Koruyucu Diş Hekimliliği
Çoğu anne ve babanın süt dişleri ile ilgili düştüğü en büyük yanılgı bu dişlerin nasıl olsa değişecek düşüncesiyle bakımının ihmal edilmesidir. Bebeğin ağzında ilk süt dişleri çıkmaya başladığında anne babanın yapması gereken temiz bir gazlı bezle dişleri her gün silmektir.. Çocuk 2 yaşına geldiğinde çocuğa diş fırçalama alışkanlığı verilmeye başlanmalıdır.Fırçalama o yaşlarda mutlaka ebeveyn kontrolünde olmalı hatta ebeveynin kendisi tarafından yapılmalıdır. (Genelde o yaşlardaki çocuklar dişlerini efektif fırçalamak için gereken el becerisine sahip değildirler)
Bebeklikten itibaren anne babaların dikkat etmesi gereken bir diğer önemli konu ise biberonla şekerli içeceklerin tüketimini kontrol etmek ve bebeklerin biberonla uyumasına engel olmaktır.Bu tipte alışkanlıklar bebeklerin dişlerinde ‘biberon çürüğü’ dediğimiz kahverengi lekelerin oluşmasına neden olmakla kalmayıp daha ilerde süt dişlerinin tamamının kaybına neden olmaktadır. Çok sorulup, merak edilen diğer bir konuda emzik kullanımıdır.Emzik kullanımının 2-2,5 yaşında bıraktırılması Ortodontik açıdan uygundur.
Süt dişleri ağızda tamamlandıklarında tam 20 tanedirler.Bu 20 süt dişinden azı ve köpek süt dişleri 10-12 yaşına kadar ağızda kalacaklarından , özellikle bu dişlerdeki çürükler mutlaka tedavi edilmelidir.Bu dişlerin zamanından önce kaybı alttan gelen daimi dişe yer kalmayacağından yer darlığına sebebiyet verir.
Çocuk 6 yaşına geldiğinde hiçbir süt dişi düşmeden, süt dişlerinin arkasında daimi dişler çıkmaya başlar.Bu dişler arkada olduklarından genellikle ebeveynler tarafından fark edilmez ,çocuk ta dişlerini iyi fırçalama becerisine sahip olmadığından ilk çürüyen daimi dişler genellikle bu ‘’6 yaş dişi’ diye adlandırdığımız dişlerdir.Bu dişler ağızda tam olarak sürdükten sonra topikal flor uygulamaları ve fissür örtücü dediğimiz koruyucu tedavilerle ağızda sağlıklı bir şekilde kalmaları sağlanabilir.
KORUYUCU DİŞ HEKİMLİĞİ UYGULAMALARI
Koruyucu diş hekimliği ,çocukluk çağında gerekli ağız hijyeni eğitimini vererek ve koruyucu uygulamaları yaparak, gerek çocukluk döneminde ,gerekse ilerki dönemlerde çürük oluşumunu en aza indirmeyi hedefler.Gelişmiş ülkelerde koruyucu diş hekimliği uygulamaları arttırılarak çürük görülme oranları büyük ölçüde azaltılmıştır.Koruyucu diş hekimliği uygulamalarına erken yaşta başlamak oldukça önemlidir.Çocuğun diş hekimi ziyaretlerini alışkanlık haline getirmesi ileride sağlıklı dişlere sahip olmasında büyük rol oynar.
KORUYUCU DİŞ HEKİMLİĞİ UYGULAMALARI NELERDİR?
- Diş fırçalama ve diş ipi kullanma alışkanlıkları kazandırılması
- Kötü alışkanlıkların (parmak emme ,dişlerin arasında kalem ısırma ,geç yaşa kadar emzik kullanımı)tespiti ve engellenmesi
- Dişlerin sürmesinin takibi
- Flor uygulamaları
- Fissür örtücüler
- Gerektiğinde yer tutucu apareylerin yapılması
FLOR UYGULAMALARI
Flor ,dişin minesiyle bir kimyasal bağ oluşturarak dişi çürüğe karşı dirençli hale getiren bir elementtir.Yapılan çalışmalar dişlere topikal olarak uygulanan flor jelleri ve verniklerinin çürüklere karşı korunmada etkili bir yöntem olduğunu kanıtlamıştır.Bu nedenle 6 aylık periyotlarla dişlere flor uygulanması yapılması oldukça önemlidir. Flor uygulamaları 6 yaşın altında yapıldığında sadece süt dişlerine etki etmekle birlikte ,tercihen 6 yaştan sonra yapılan flor uygulamaları ağızda 12 yaşa kadar değişmekte olan, süt dişlerinin yerine gelen daimi dişlerin mine gelişimlerinde ve çürüğe karşı korunmasında önemli rol oynar.
FİSSUR ÖRTÜCÜLER
Azı dişlerinin çiğneyici yüzlerinde fissür denilen küçük oluklar vardır.Bu oluklarda gıdalar kolaylıkla birikir ve zor temizlendiği için bu bölgelerde çürük çok kolay oluşur.Bu oluklara uygulanan beyaz renkte ,akışkan maddelere fissür örtücü denir. Fissür örtücüler akışkan olduğundan bu oluklara girer ve burada sertleşerek çürük oluşumunu engeller. Fissür örtücü uygulamak için dişin yüzeyinden herhangi bir aşındırma yapılmaz.Anesteziye ihtiyaç duyulmaz. Fissür örtücüler çoğunlukla 6 ve 12 yaşlarında çıkan 1. ve 2. Büyük azı dişlerine uygulanır.
YER TUTUCU APAREYLER
Süt dişlerinin, çürük veya başka nedenlerle erken kaybı sonrasında oluşan boşlukları, alttan gelen daimi diş çıkana kadar dolduran ,kayıp olan süt dişinin yerini tutan apareylere yer tutucu apareyler denir.Kaybedilen süt dişinin yerine gelecek olan 6 yaş dişi yani 1. Daimi büyük azı dişinin ihtiyacı olan geniş boşluk ,erken kaybedilen dişin yanındaki dişlerin bu bölgeye kaymasıyla kapanabilir.Dolayısıyla yer tutucu özellikle bu bölgelerde özellikle önem taşır.Yer tutucular vakaya göre hareketli veya sabit yapılabilir.
